Pieczenie, bolesność, białawy nalot czy nieprzyjemny zapach z ust – to tylko kilka objawów, które mogą wskazywać na rozwijającą się grzybicę jamy ustnej. Czym dokładnie jest to schorzenie? Jak do niego dochodzi i jak je leczyć?
Grzybica jamy ustnej – co to jest?
Kandydoza, drożdżyca albo grzybica jamy ustnej to dolegliwość dotykająca błon śluzowych jamy ustnej, która wywołana jest przez zakażenie drożdżakami Candida. Jest to jedna z często diagnozowanych chorób, która może rozwijać się zarówno u dzieci, jak i dorosłych.
Najczęściej drożdżyca jamy ustnej wywołana jest gatunkiem Candida albicans, ale również może być ona związana z innymi gatunkami drożdżaków, takimi jak Candida glabrata, Candida tropicalis albo Candida krusei. Wchodzą one w skład naturalnej mikroflory jamy ustnej, natomiast przy sprzyjających czynnikach mogą nadmiernie się namnażać i powodować infekcje.
Objawy grzybicy jamy ustnej
Główne objawy wskazujące na grzybicę jamy ustnej to:
• Uczucie suchości,
• Pieczenie,
• Swędzenie,
• Ból,
• Nieprzyjemny zapach,
• Zaczerwienienie śluzówki,
• Nalot w kolorze białym,
• Pęknięcia kącików ust.
Objawy te mogą dotykać różnych obszarów jamy ustnej, w tym wewnętrznych stron policzków, podniebienia, języka, dziąseł, ust.
Jakie są przyczyny grzybicy jamy ustnej?
Bezpośrednią przyczyną grzybicy, jak wspomnieliśmy wcześniej, jest nadmierne namnażanie się grzybów z gatunku Candida. Mogą sprzyjać temu zróżnicowane czynniki, które zaburzają mikroflorę śluzówki w jamie ustnej.
Najczęstsze przycyzny rozwijającej się grzybicy jamy ustnej to:
• Obniżona odporność – po infekcji, przy stosowaniu leków immunosupresyjnych, w trakcie i po leczeniu nowotworów, a także u osób z AIDS i wrodzonymi chorobami układu immunologicznego.
• Antybiotykoterapia – szczególnie w przypadku stosowaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania.
• Podrażnienie śluzówki jamy ustnej – na skutek noszenia protez, aparatów ortodontycznych, stosowania przeciwbakteryjnych, wysuszających płynów do płukania ust z alkoholem, palenia papierosów.
• Nieodpowiednia higiena jamy ustnej – niemycie, nieregularne, niedokładne mycie zębów.
• Zmiany hormonalne – nadczynność lub niedoczynność tarczycy, stosowanie antykoncepcji hormonalnej, menopauza, okres ciąży.
• Zmiany metaboliczne – stan przedcukrzycowy, cukrzyca.
• Niedobory żywieniowe – na skutek niezbilansowanej diety.
• Stosowanie wybranych leków – cytostatyków, kortykosteroidów.
Drożdżyca jamy ustnej – jak jest diagnozowana?
Aby zdiagnozować drożdżycę jamy ustnej, należy udać się do lekarza. Najlepiej w takiej sytuacji skonsultować się ze stomatologiem lub lekarzem rodzinnym.
Najczęściej grzybica jamy ustnej jest diagnozowana na podstawie wywiadu z pacjentem oraz badania poczas wizyty stomatologicznej lub u lekarza POZ. Dodatkowo diagnostyka może być poszerzona o wykonanie badania mikologicznego na podstawie wymazu z jamy ustnej i gardła. Badanie to pozwala na określenie, co jest przyczyną schorzenia, a także umożliwia dobranie najskuteczniejszych leków.
Jak odbywa się leczenie grzybicy jamy ustnej?
Gdy pojawiają się objawy wskazujące na grzybicę jamy ustnej, nie należy ich lekceważyć i najlepiej od razu rozpocząć leczenie. Stosowane są wówczas:
Miejscowe leczenie grzybicy jamy ustnej
Najczęściej grzybica jamy ustnej leczona jest z użyciem preparatów miejscowych, które zawierają w składzie substancje o działaniu przeciwgrzybiczym, takie jak chloroheksydyna, nystatyna, mikonazol, ketokonazol, klotrimazol, fiolet goryczki. Niekiedy stosowane są też środki z dodatkiem steroidu, na przykład hydrokortyzonu.
Preparaty te mogą mieć różne formy, na przykład:
• Zawiesiny do pędzlowania jamy ustnej,
• Sprayów do rozpylania w jamie ustnej,
• Żelów do punktowego nakładania na zmiany,
• Płynów do płukania jamy ustnej.
Ogólnoustrojowe leczenie grzybicy jamy ustnej
Stosowane jest w przypadku braku powodzenia leczenia miejscowego. W tym przypadku drożdżyca jamy ustnej jest leczona z użyciem leków doustnych o działaniu przeciwgrzybicznym, na przykład są to flukonazol, intrakonazol, worykonazol czy amfoterycyna.
