Zęby stałe rosną w określonej kolejności. Zdarza się jednak, że z różnych przyczyn dochodzi do nieprawidłowego wyrzynania się zębów – opóźnienia lub nawet całkowitego zatrzymania ich wzrostu. Co jest przyczyną takich dolegliwości? W jaki sposób można leczyć zęby zatrzymane?
Ząb zatrzymany – co to jest?
Zatrzymany ząb to ząb, który został w pełni wykształcony, jednak nie doszło do jego wyrznięcia, czyli wyrośnięcia w przewidzianym okresie fizjologicznym. Wtedy ząb nadal znajduje się w układzie kostnym, co przyczynia się do pojawienia dolegliwości ze strony zgryzu.
Wyróżnia się:
– Całkowite zatrzymanie zęba – ząb w całości pozostaje otoczony tkanką kostną,
– Częściowe zatrzymanie zęba – korona zęba znajduje się już poza kością, natomiast jego reszta nadal pozostaje w tkance kostnej.
Zatrzymanie zęba jest jedną z najczęściej diagnozowanych nieprawidłowości wzrostu zębów. Może ono towarzyszyć także różnym wadom szczękowo-twarzowym.
Jakie zęby najczęściej ulegają zatrzymaniu?
W praktyce stomatologicznej najczęściej dochodzi do zatrzymania trzecich zębów trzonowych, czyli tak zwanych ósemek, zębów mądrości. Ósemka zatrzymana zdarza się nawet u co drugiego pacjenta.
Ponadto problemy dotykają kłów górnych, a nieco rzadziej zębów przedtrzonowych dolnych i siekaczy przyśrodkowych górnych.
Co może spowodować zatrzymanie zęba?
Na nieprawidłowe wyrzynanie się zębów stałych może mieć wpływ wiele czynników ogólnych i miejscowych.
Czynniki ogólne odnoszą się do ogólnej kondycji organizmu pacjenta, natomiast czynniki miejscowe związane są z konkretnym miejscem wyrznięcia zęba, na co wpływ mają również czynniki zewnętrzne.
Wśród najczęściej pojawiających się przyczyn ogólnych zatrzymania zęba znajdują się:
– Czynniki genetyczne – dziedziczne,
– Wady rozwojowe,
– Niedobór witaminy D,
– Zaburzenia endokrynologiczne,
– Rozszczepy.
Miejscowe czynniki zatrzymania zęba to przede wszystkim:
– Nieprawidłowe ustawienie zawiązków zębowych,
– Powstanie zębów nadliczbowych,
– Brak miejsca do wyrznięcia zęba,
– Zbyt długi czas i niewystarczająca energia wyrzynania,
– Doznane urazy,
– Zębiaki,
– Torbiele,
– Reinkluzja zębów mlecznych,
– Nieprawidłowa budowa okolicznych zębów.
Jak diagnozuje się zatrzymany ząb w dziąśle?
Główną przesłanką do rozpoczęcia diagnostyki jest brak wyrastania zębów w przewidzianych przedziałach czasowych.
Najczęściej zęby zatrzymane diagnozowane są za pomocą metod radiologicznych – głównie zdjęcia RTG. Na zdjęciu widać wtedy zatrzymany ząb w dziąśle, co pozwala na rozpoznanie dolegliwości oraz wdrożenie właściwego leczenia.
Stosowane są także inne metody diagnostyczne, w tym tomografia wiązki stożkowej (CBCT), która pozwala na znacznie dokładniejszą ocenę budowy zębów zatrzymanych.
Jak leczyć nieprawidłowo wyrzynające się zęby?
Zęby zatrzymane można wprowadzić do łuku zębowego. W zależności od miejsca ich położenia wykonuje się zabiegi chirurgiczne, które mogą być połączone z leczeniem ortodontycznym, co pozwala na uzyskanie odpowiedniego miejsca i pozycji dla problematycznego zęba.
