To najczęściej diagnozowana choroba jamy ustnej, która dotyka osób w każdym wieku. Czym dokładnie jest próchnica i co ją powoduje?
Czym jest próchnica zębów?
Próchnica to infekcja bakteryjna, która uszkadza strukturę zębów. Początkowo prowadzi do ich demineralizacji, a następnie do powstawania ubytków w zębach.
Występuje, gdy bakterie bytujące w jamie ustnej wytwarzają kwasy, głównie kwas mlekowy, które niszczą szkliwo i zębinę zębów.
Nieleczona próchnica zębów może powodować nieestetyczne, duże ubytki w zębach, poważne dolegliwości bólowe, a nawet prowadzić do utraty zębów.
Dodatkowo próchnica sprzyja innym dolegliwościom, między innymi zwiększa ryzyko chorób serca oraz nerek, ponieważ dochodzi wtedy do rozprzestrzeniania się bakterii próchnicznych po całym organizmie.
Jak powstaje próchnica?
Główną przyczyną próchnicy jest gromadzenie się płytki nazębnej na szkliwie.
Płytka nazębna powstaje wtedy, gdy bakterie w jamie ustnej łączą się z cukrami z pożywienia, tworząc kwas. Następnie kwas ten niszczy szkliwo zębowe – twardą zewnętrzną warstwę zęba. W efekcie powstaje próchnica czyli dziury w zębach. Początkowo zmiany te są niewidoczne gołym okiem, natomiast potem mogą przyjmować postać ciemnych plam oraz widocznych ubytków.
Najczęściej zmiany próchnicze widoczne są na zębach trzonowych – ich powierzchniach żujących, między zębami, a także często problemem jest dziura w zębie przy dziąśle.
Próchnica – przyczyny
Główne czynniki, które zwiększają ryzyko próchnicy, to:
– Brak systematycznej higieny jamy ustnej – nieregularne szczotkowanie i nitkowanie zębów powoduje odkładanie się płytki nazębnej na zębach i próchnicę.
– Niedokładna higiena jamy ustnej – należy myć zęby na wszystkich ich płaszczyznach.
– Dieta bogata w cukier i węglowodany – jedzenie słodkich pokarmów i picie słodzonych napojów powoduje zwiększenie ilości kwasu wytwarzanego przez bakterie w jamie ustnej.
– Niedobór fluoru – fluor jest minerałem, który pomaga wzmocnić szkliwo zębów i zapobiega próchnicy.
– Używanie wyrobów tytoniowych – palenie papierosów i stosowanie tytoniu w innych formach podwyższa ryzyko próchnicy zębów i innych problemów ze zdrowiem jamy ustnej.
– Suchość w jamie ustnej (kserostomia) – ślina pomaga zneutralizować kwas i usuwać cząsteczki jedzenia z zębów, dlatego niewystarczające wydzielanie śliny może zwiększyć ryzyko próchnicy.
– Niektóre choroby – cukrzyca, zaburzenia odżywiania jak bulimia, mogą zwiększać ryzyko próchnicy.
Jak zapobiegać powstaniu próchnicy zębów?
Aby zmniejszyć ryzyko próchnicy zębów, warto pamiętać o poniższych zasadach:
– Szczotkowanie zębów minimum 2 razy dziennie pastą z fluorem.
– Nitkowanie zębów, aby usunąć resztki jedzenia z miejsc, do których nie dociera szczoteczka. Alternatywnie można korzystać z irygatora.
– Stosowanie płynu do płukania jamy ustnej z fluorem po myciu zębów.
– Ograniczanie słodkich pokarmów i napojów.
– Regularne kontrole w gabinecie stomatologicznym.
– Higienizacja zębów u stomatologa w celu usuwania kamienia nazębnego.
